Engelli bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal iyilik hâlini destekleyen en etkili uygulamalardan biri düzenli egzersizdir. Güncel bilimsel araştırmalar, egzersizin engelli bireylerde yalnızca kas gücü ve hareket kabiliyetini artırmakla kalmadığını; aynı zamanda yaşam kalitesini yükselttiğini, bağımsızlığı desteklediğini ve toplumsal katılımı güçlendirdiğini ortaya koymaktadır.
Fiziksel Gelişim: Kas-iskelet sistemini güçlendirir, denge ve koordinasyonu artırır, kronik hastalık riskini azaltır.
Nörolojik Destek: Beyin-plastisite süreçlerini destekleyerek motor becerilerin gelişimine katkı sağlar.
Psikolojik İyilik Hali: Stres, anksiyete ve depresyon belirtilerini azaltır; öz-yeterlik ve özgüveni artırır.
Sosyal Entegrasyon: Grup egzersizleri ve sportif faaliyetler aracılığıyla sosyal etkileşimi destekler, bireylerin topluma aktif katılımını teşvik eder.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) engelli bireylerin fiziksel aktiviteye katılımını bir hak olarak tanımlamakta ve ülkeleri bu alanda kapsayıcı politikalar geliştirmeye davet etmektedir. Bu doğrultuda,
Adaptif spor programları,
Rehabilitasyon temelli egzersiz uygulamaları,
Paralimpik sporlar gibi alanlar, bireylerin hem sağlık hem de sosyal yaşamda daha etkin bir rol almasına olanak sunmaktadır.
Egzersize katılım sağlayan engelli bireylerin;
Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık düzeyinin arttığı,
Sosyal kimlik algısının güçlendiği,
Toplumsal aidiyet duygusunun olumlu yönde geliştiği belirlenmiştir.
İstanbul Gelişim Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi olarak engelli bireylerde egzersizin yaygınlaştırılması, bilimsel temellere dayalı programların geliştirilmesi ve toplumda farkındalık oluşturulması adına çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Sağlıklı bir toplum, herkesin hareket etme hakkını destekleyen kapsayıcı bir yaklaşımla mümkündür.
📢 Egzersiz, engelli bireyler için sadece bir fiziksel aktivite değil; bağımsız yaşamın, sosyal katılımın ve yaşam kalitesinin temel anahtarıdır.
Açıkta, N., & Kafa, N. (2019). Adaptif fiziksel aktivitenin engelli bireylerin yaşam kalitesine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 30(3), 212–220. https://doi.org/10.17644/sbd.2019.212
Blauwet, C., & Willick, S. E. (2012). The paralympic movement: Using sports to promote health, disability rights, and social integration for athletes with disabilities. PM&R, 4(11), 851–856. https://doi.org/10.1016/j.pmrj.2012.08.015
Davenport, M. H., Hogan, D. B., Eskes, G. A., Longman, R. S., & Poulin, M. J. (2012). Cerebrovascular reserve: The link between fitness and cognitive function? Exercise and Sport Sciences Reviews, 40(3), 153–158. https://doi.org/10.1097/JES.0b013e3182577ee8
Jaarsma, E. A., & Smith, B. (2018). Promoting physical activity for disabled people who are ready to become physically active: A systematic review. Psychology of Sport and Exercise, 37, 205–223. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2017.11.010
Martin, J. J. (2013). Benefits and barriers to physical activity for individuals with disabilities: A social-relational model of disability perspective. Disability and Rehabilitation, 35(24), 2030–2037. https://doi.org/10.3109/09638288.2013.802377
Rimmer, J. H., & Marques, A. C. (2012). Physical activity for people with disabilities. The Lancet, 380(9838), 193–195. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)61028-4
World Health Organization. (2021). Global physical activity strategy 2021–2030: More active people for a healthier world. WHO Press.
Yarımkaya, E., & Öz, F. (2021). Engelli bireylerde egzersizin psikososyal etkileri üzerine bir inceleme. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 7(2), 55–68.
